Sıkça Sorulan Sorular

Aşağıdaki listede eposta ve sosyal medya aracılığıyla sıkça yöneltilen soruları ve cevaplarımı okuyabilirsiniz. Fırsat buldukça bu listeyi zaman içerisinde güncellemeye çalışacağım. Cevaplarım tamamen kişisel görüşlerim olup tecrübelerime dayanarak edindiğim fikirlerden oluşmaktadır. Bana katılmak ve tavsiyelerimi uygulamak zorunda değilsiniz!

  1. Elon Musk ile tanıştınız mı?
  2. Evet. Tesla'da çalıştığım zamanlarda kendisi mütemadiyen otopilot ile ilgili haftalık mühendislik toplantılarına katılırdı.
  3. NASA, Tesla gibi çok gözde kurumlarda çalışan mühendislerin maaşı ne kadardır?
  4. İnternette pek çok firmanın maaş politikalarıyla ilgili istatistiki bilgiler mevcuttur. Örneğin Glassdoor sitesi: NASA ve Tesla
  5. NASA'dan nasıl iş teklifi aldınız; mülakat süreci nasıldı?
  6. Öncelikle kendiliğinden NASA'dan herhangi bir iş teklifi almadım. NASA ve benzeri büyük kurumlar nadir durumlar dışında kimseye başvurmadıkları sürece herhangi bir iş teklifi götürmezler. Dünya genelinde robotik ile ilgili haberlerin, araştırma imkanlarının, iş ilanlarının yayımlandığı robotics-worldwide isimli eposta listesine üyeyim. Bu eposta listesinde NASA JPL'de Mobilite ve Robotik Sistemler Bölümü'ndeki açık olan bir araştırmacı pozisyonuyla ilgili iş ilanını gördüm ve Haziran 2015'te ilanda belirtilen şekilde standart iş başvurusu yaptım.

    Başvurum ile ilgili ön değerlendirme yapıldıktan sonra sırasıyla 3 farklı NASA mühendisi ile telefonda birer saatlik teknik mülakat oldu. Telefon görüşmelerinin olumlu geçmesi üzerine NASA JPL'in merkezine (Pasadena, Kaliforniya) takımla tanışmak ve iş görüşmesi için davet edildim. Bu ziyaret sırasında Mobilite ve Robotik Sistemler Bölümü'ndeki mühendislere bir saatlik doktora araştırmalarım ve gerçeklediğim robotik, otonomi projelerini anlatan teknik bir sunum yaptım. Aynı zamanda gün boyu (7:30am - 5:00pm) +15 mühendis, takım lideri, proje müdürü ile bazen birebir bazen de gruplar halinde teknik mülakata girdim.

    NASA JPL'e olan ziyaretimden yaklaşık bir hafta sonra tam zamanlı, kadrolu araştırmacı olarak çalışmak için iş teklifi yapıldı. Bir hafta boyunca yapılan teklif ile ilgili bazı detayları netleştirdikten sonra teklifi kabul ettim. İş teklifini kabul ettikten sonra sağlıkla ilgili testler, sicil kaydı, referans verilen kişilerle görüşme, geçmiş çalışılan yerlerin ve eğitim bilgilerinin teyit edilmesi için iki aylık bekleme süresi oldu. Bütün incelemelerin ve teyitlerin başarıyla sonuçlanmasıyla Eylül 2015'in son haftası doktora tez savunmamı başarıyla vererek doktora mezuniyetini beklemeden Ekim 2015'te Pasadena'daki merkezde çalışmaya yaptım.
  7. Lise öğrencisiyim; robotik alanına ilgi duyuyorum. Üniversitede hangi bölümü okumalıyım?
  8. Robotik gelişmekte olan disiplinlerarası bir alandır. Bu alanda bilgisayar bilimleri, elektrik-bilgisayar mühendisliği, makine mühendisliği gibi farklı alanlardan mezun birçok araştırmacılar çalışmalar yapmaktadır. Bir robotik projesinde temelde işler 3 farklı gruba ayrılır: yazılım, donanım, mekanik tasarım

    Robotiğin yazılım kısmına ilgi duyuyorsanız, üniversitelerin bilgisayar mühendisliği, bilgisayar bilimleri, kontrol mühendisliği, elektrik mühendisliği, elektronik mühendisliği, haberleşme mühendisliği vb bölümleri tercih edebilirsiniz.

    Robotiğin donanım kısmına ilgi duyuyorsanız, üniversitelerin elektrik mühendisliği, elektronik mühendisliği, haberleşme mühendisliği, bilgisayar mühendisliği vb bölümleri tercih edebilirsiniz.

    Robotiğin mekanik tasarımıyla ilgileniyorsanız, makine mühendisliği, uçak mühendisliği, uzay mühendisliği vb bölümleri tercih edebilirsiniz.
  9. Lise öğrencisiyim; havacılık ve uzay alanlarına ilgi duyuyorum. Üniversitede hangi bölümü okumalıyım?
  10. İTÜ'de Uçak Mühendisliği, Uzay Mühendisliği, ODTÜ'de Havacılık ve Uzay Mühendisliği bölümlerinde okumanızı tavsiye ederim. Bunların dışında Türkiye'de açılan yeni üniversitelerdeki benzeri bölümleri de inceleyebilirsiniz.
  11. Üniversite öğrencisiyim; robotik alanına ilgi duyuyorum. Bu alanda kendimi geliştirmek için ne yapmalıyım?
  12. Öncelikle ben robotiğin daha çok yazılım geliştirme (kavrama, planlama, kontrol, filtreleme) alanında tecrübe sahibiyim. Bu nedenle robotiğin donanım (elektronik devreler, elektrikli motorlar, algılayıcılar vb) ve mekanik tasarımı (makine parçalarının çizimi, üretimi vb) alanlarına ilginiz varsa bu alanlarda çalışan diğer araştırmacılara danışmanızı öneririm.

    Robotiğin yazılım geliştirme kısmıyla ilgileniyorsanız, öncelikle temel matematik, ayrık matematik, doğrusal cebir, olasılık ve istatistik, diferansiyel denklemler, temel programlama, veri yapıları, nesne yönelimli programlama, algoritma analizi ve tasarımı, statik, dinamik, doğrusal kontrol sistemleri, kestirim ve filtreleme kuramı, doğrusal optimizasyon, doğrusal olmayan optimizasyon gibi dersleri almanızı tavsiye ederim. Bu derslere ek olarak robotik alanına giriş yapmak için aşağıdaki kitaplardan yararlanabilirsiniz. Ayrıca Türkiye'deki robotik alanındaki gelişmeleri, eğitim ve araştırma fırsatlarıyla ilgili duyuruları takip etmek için turkiye-robotik@googlegroups.com eposta grubuna üye olmanızı tavsiye ederim.
  13. Üniversite öğrencisiyim; makine öğrenmesi alanına ilgi duyuyorum. Bu alanda kendimi geliştirmek için ne yapmalıyım?
  14. Makine öğrenmesi alanında çalışabilmek için öncelikle iyi bir matematik temeline ihtiyacınız olacaktır. Bu nedenle aşağıdaki temel matematik derslerini almanızı öneririm.
    • doğrusal cebir (linear algebra)
    • olasılık teorisi ve istatistik (probability theory and statistics)
    • optimizasyona giriş (introduction to optimization)
    İlginize bağlı olarak optimizasyon alanında ileri seviyedeki konuları da öğrenmek isterseniz aşağıdaki dersleri alabilirsiniz.
    • doğrusal programlama (linear programming)
    • doğrusal olmayan programlama (nonlinear programming)
    • konveks optimizasyon (convex optimization)
    İyi bir matematik temeli edindikten sonra makine öğrenmesi alanıyla ilgili aşağıdaki temel dersleri alabilirsiniz.
    • makine öğrenmesine giriş (introduction to machine learning)
    • pekiştirmeli öğrenme (reinforcement learning)
    Makine öğrenmesi alanına giriş yaptıktan sonras ilgi alanınıza göre aşağıdaki konularda dersler alarak uzmanlasabilirsiniz.
    • olasılıksal grafik modelleri (probabilistic graphical models)
    • derin öğrenme (deep learning)
    • bilgisayarlı görü (computer vision)
    • görsel tanımlama için evrişimsel sinir ağları (convolution neural networks for visual recognition)
    • belirsizlik altında karar verme (decision making under uncertainty)
    • doğal dil işleme (natural language processing)
    • örüntü tanıma (pattern recognition)
    • konuşma tanıma (speech recognition)
    Son olarak makine öğrenmesi algoritmaları gerçeklenirken kullanılan popüler programlama dillerinden bir tanesi de Python'dur. Python ile program yazmak için ilgili temel dersleri alabilir ve daha sonra bu dilde yazılmış makine öğrenmesi kütüphanelerini (NumPy, SciPy, Scikit-learn, Theano, TensorFlow, Keras, PyTorch, Pandas, Matplotlib vb) öğrenebilirsiniz.
  15. Üniversite öğrencisiyim; mühendislik alanında yurt dışında yüksek lisans/doktora yapmak istiyorum. Bu hedefim için lisans öğrencisiyken ne yapmalıyım?
  16. Yurt dışındaki çoğu okulda eğitim paralıdır. Eğitim masraflarınızı herhangi bir bursla karşılamayı düşünüyorsanız, başvuru paketinizin çok iyi olması gerekmektedir. Aşağıda verdiğim genel tavsiyelerin bazıları sadece ABD'deki okullara yöneliktir.
    • İyi bir üniversitede mühendislik eğitimi almak
    • Derslerinizde akademik anlamda başarılı olmak ve yüksek bir ağırlıklı genel not ortalamasına sahip olmak (yüksek lisans/doktora programlarına başvurabilmek için en az 3.0/4.0 not ortalaması gerekmektedir)
    • Mümkünse bölümünüzde dereceye girmek
    • Alanınızda yaygın olan yabancı dili çok iyi derecede öğrenmek (mesela İngilizce için TOEFL sınavından en az 80/120 almanız gerekmektedir)
    • ABD'deki okullara başvurmayı planlıyorsanız GRE sınavından yüksek skor almak
    • Üniversitenizde daha önce yurtdışında çalışmış, iyi hocalardan dersler almak ve bu derslerde en iyi notları almak
    • Mümkünse üniversite laboratuvarlarında lisans araştırma öğrencisi olarak projelere katkıda bulunmak
    • Bölümünüzdeki tanınmış akademisyenlerden iyi referans mektubu almak
    • Lisans eğitimi sırasında yurt içinde/yurt dışında iyi firmalarda staj yapmak
    • Üniversiteler arası düzenlenen teknik yarışmalarda katılmak ve proje gruplarında aktif olarak görev almak
    • Lisans bitirme projesini iyi bir akademisyen ile yapmak
    • Mümkünse lisans bitirme projesinin sonuçlarını özetleyen bir bildiri yazmak ve konferansta sunmak
    • Yazılım geliştirme ile ilgili temel konuları bilmek ve mümkünse Matlab, Python gibi dillerde basit programlar yazabilmek
    Bütün bunları yaparsanız üniversitedeki lisans yıllarınızı verimli bir şekilde geçirmiş olur ve okuldan donanımlı olarak mezun olmuş olursunuz. Bundan sonrası tamamen yurtdışındaki okullara yaptığınız başvurulara ve biraz da şansa bağlı. Unutmayın ki ABD'de burslu kabul almak artık çok daha rekabetçi ve sizi diğer rakiplerinizden ayıracak meziyetlere sahip olmanız gerekiyor.
  17. Yurt dışındaki okulların yüksek lisans/doktora programlarına başvurmak istiyorum. Benim için referans mektubu yazabilir misiniz?
  18. Öncelikle referans mektuplarını dersini aldığınız, beraber çalışma yaptığınız ve sizi kişisel olarak tanıyan kimselerden almanızı öneririm. Eğer sizinle olan tanışıklığımız sadece internet üzerinden yapılan yazışmalar sayesindeyse, bu durumda yazacağım referans mektubu fazla detaylı olmayacaktır ve bu durum başvurunuzu olumsuz yönde etkileyebilir!

    İyi bir referans mektubu yazabilmem için aşağıdaki bilgileri bir hafta öncesinden istemekteyim.
    • sizin ile olan tanışıklığımızın nedeni, yeri ve süresi
    • daha önce beraber yaptığımız çalışmaların veya projelerin isimleri
    • mektubun istenme nedeni (staj, iş başvurusu, yüksek lisans, doktora vb)
    • mektubun verileceği kurumun bilgileri (üniversite, bölüm, enstitü, firma vb)
    • mektubun yazılacağı dil tercihi (Türkçe, İngilizce)
    • mektubu yazmamda yardımcı olacak diğer belgeler (CV, not dökümü, TOEFL, GRE vb)
    Bazı üniversiteler ve kurumlar referans mektuplarını internet üzerinden belirli formlar aracılığıyla istemektedir. Bu durumda referans mektubunun yazılacağı site bilgisini bana ulaştırmanız gerekmektedir. İlgili site bilgisini bana göndermeden önce formun kendiniz ile ilgili kısımları doldurmayı unutmayınız.
  19. NASA'daki hangi projelerde görev aldınız; rolünüz neydi?
  20. NASA'ya bağlı Jet İtki Laboratuvarı'nda Mobilite ve Robotik Sistemler Bölümü'nde Robotik Teknolojist olarak çalıştım. Detaylı bilgi için bölüm sayfasını okuyabilirsiniz.

    Genel olarak insansız hava araçları, uydular, Mars Roverları vb otonom sistemler için yeni nesil hareket planlama ve kontrol yazılımları geliştiriyordum.
  21. NASA'da çalışmak için ABD vatandaşı olmak gerekiyor mu?
  22. NASA'daki bazı iş pozisyonlarına başvurmak için ABD vatandaşı olma şartı gerekmiyor. Nadir durumlarda yabancı ülkelerin vatandaşları, genelde yüksek lisans veya doktora derecesi sahibi, NASA'da çalışabilmektedir. Fakat NASA'daki pek çok proje stratejik öneme sahiptir ve gizlilik içerisinde yürütülmektedir. Bu tarz projelerde çalışabilmek için ABD vatandaşı veya ABD'de daimi oturum iznine sahip olmak gerekiyor.
  23. NASA'daki, Tesla'daki veya X firmasındaki staj veya tam zamanlı iş pozisyonlarına başvurmak istiyorum. Benim için referans mektubu yazabilir misiniz?
  24. Öncelikle referans mektuplarını dersini aldığınız, beraber çalışma yaptığınız ve sizi kişisel olarak tanıyan kimselerden almanızı öneririm. Eğer sizinle olan tanışıklığımız sadece internet üzerinden yapılan yazışmalardan kaynaklanıyorsa, bu durumda yazacağım referans mektubu fazla detaylı olmayacaktır ve bu durum başvurunuzu olumsuz yönde etkileyebilir.

    İyi bir referans mektubu yazabilmem için aşağıdaki bilgileri bir hafta öncesinden istemekteyim.
    • sizin ile olan tanışıklığımızın nedeni, yeri ve süresi
    • daha önce beraber yaptığımız çalışmaların veya projelerin isimleri
    • mektubun istenme nedeni (staj, iş başvurusu, yüksek lisans, doktora vb)
    • mektubun verileceği kurumun bilgileri (üniversite, bölüm, enstitü, firma vb)
    • mektubun yazılacağı dil tercihi (Türkçe, İngilizce)
    • mektubu yazmamda yardımcı olacak diğer belgeler (CV, not dökümü, TOEFL, GRE vb)
    Bazı üniversiteler ve kurumlar referans mektuplarını internet üzerinden belirli formlar aracılığıyla istemektedir. Bu durumda referans mektubunun yazılacağı site bilgisini bana ulaştırmanız gerekmektedir. İlgili site bilgisini bana göndermeden önce formun kendiniz ile ilgili kısımları doldurmayı unutmayınız.
  25. NASA'da çalışmak benim çocukluk hayalim; NASA'ya astronot olarak nasıl girebilirim?
  26. NASA bazı dönemlerde yetiştirilmek üzere ABD vatandaşları arasından astronot adayları seçer ve bu adayları uzun yıllar teknik ve fiziksel olarak zorlu bir eğitime tabi tutar. NASA Astronot Yetiştirme Programı'nı başarıyla tamamlayanlar astronot adayı unvanını alarak bir sonraki uzay görevlerine katılmaya hak kazanırlar. Daha sonra astronot adayları bir uzay görevine katıldıktan sonra astronotluk unvanına sahip olurlar. Dolayısıyla bir kimsenin astronot adayı olabilmesi için öncelikle ABD vatandaşı olması gerekir. Eğer ABD vatandaşı iseniz, bu linklerden astronot yetiştirme programı hakkında detaylı bilgiler edinebilirsiniz: seçilme koşulları ve başvuru yapma